Gebelikte akıntı neden olur ve riskli midir?

Dr. Kağan Kocatepe'nin youtube kanalında hazırladığı video içeriğinin transkripsiyonu (video sayfanın en aşağılarında):

Gebelikte bizim sizi çağırdığımız olağan zamanlar dışında kontrole gelme ihtiyacı hissedilen durumlardan bir tanesi de akıntı.

Normal gebelik muayenelerinde belki hiçbir şikayet yokken bizim sizi çağırdığımız zamana kadarki olan dönemde şu sıralarda koronavirüs pandemisi nedeniyle muayene aralarını zaten açıyoruz mümkün olduğu kadar, akıntı şikayeti ortaya çıktığı zaman anne adayı endişeleniyor acaba bir şey mi oluyor diye.

Gebeliğin ilk aylarında olan akıntı sıklıkla fizyolojik akıntı dediğimiz akıntıdır. Hormonal değişikliklere bağlı olarak berrak, bazen krem renginde, kokusuz, beraberinde herhangi bir şekilde kaşıntı şikayeti olmayan, idrar yapma şikayeti, idrar yaparken yanma şikayeti olmayan akıntıya fizyolojik olağan akıntı adını veriyoruz ve bunun için doktora gitmeye gerek yok.

Diğer ilk aylarda görülebilen akıntılardan bir tanesi de enfeksiyon akıntısı olabilir. Enfeksiyon akıntısının en belirgin özelliği, bu arada enfeksiyon akıntıları hamilelikte çok sık görülmez onu söyleyeyim, mantar enfeksiyonu olanlar dışında, enfeksiyon akıntıları mantar enfeksiyonu dışında olan bakteriyel ve protozoel enfeksiyon akıntıları genelde krem renginden daha koyu olur, kötü koku olur beraberinde, bazen beraberinde idrar yaparken yanma olur, bazen kaşıntı olur ve bu tür durumlarda tedavi öneriyoruz. Bunu doktora mutlaka ya olağan muayenenizde ya da telefon ile bildirmenizde fayda olabilir.

Onun dışında hamilelikte mantar enfeksiyonlarına çok sık rastlanıyor. Mantar enfeksiyonları aslında tam bir enfeksiyondan daha ziyade huzur içinde vajinal bakterilerle vajinal ortamla huzur içinde yaşayan mantar hücrelerinin, mantarların, vajinal flora bozulduğu zaman, vajinayı koruyan bir bakteri tabakası var laktobasil dediğimiz bakterilerden oluşan, hamilelikte bazı nedenlerle hamileliğin kendi fizyolojik nedenleri ile veya bazen antibiyotik kullanıldığında bu bakteriyel flora bozulduğunda mantarlara fırsat yaratıyor. O yüzden zaten mantar enfeksiyonuna fırsatçı enfeksiyon adı veriliyor.

Yani buradan çıkartılacak bir sonuç şu: Mantar dışarıdan gelen bir şey değil. Sadece fırsatını bulduğunda oluşan bir enfeksiyon. Fırsatçı enfeksiyonlar adı veriliyor.

Mantar enfeksiyonlarının en önemli belirtisi kaşıntı, ya dış kısımda, ya da içeride. Peynirimsi, peynir kesiği gibi akıntı. Akıntı bazen olmayabilir. Bazen de çok belirgin olabilir, hamilelikte çok farklı olarak akıntılar yeşil bile olabiliyor.

Yani normal zamanlarda, hamile olunmayan zamanlarda klasik mantar enfeksiyonları peynir kesiği gibi beyaz bir akıntı iken hamilelikte yeşil bile olabiliyor. Mümkün olduğu kadar antibiyotiklerden kaçınmak, doktor yazarsa tabi o ayrı ama, özellikle ezbere antibiyotiklerden kaçınmak mantar enfeksiyonlarından korumada hem hamilelik döneminde hem de hamile olunmayan dönemlerde birinci basamak.

Onun dışında eğer mantar enfeksiyonu var ise doktor tarafından yazılacak olan bir ilaç ile bu kolaylıkla giderilebilen bir enfeksiyon türü.

Mantar enfeksiyonu bebeğe hiçbir şekilde geçemez.

O yüzden bebekte herhangi bir risk yaratmaz.

Yine akıntılara gelecek olursak, özellikle 16. haftadan sonra ve özellikle de daha ileriki haftalarda yani 1. trimester'ı geçtikten sonra artık 2. trimester'a doğru yol alırken, amniyon sıvısı da artık oluşmaya başladığı için su gibi olan akıntılarda her zaman su gelmesini düşünmemiz lazım.

Tabii ki su gelmesi genellikle 28. haftadan sonra daha sık olmakla beraber özellikle amniyosentez veya koryon villus biyopsisi gibi bir işlem yapılmış ise, bazen daha erken de su gelebiliyor. Kendi kendine su gelmesi 28. haftadan önce çok olağan değil, ama tabii olabilir.

Su gelmesini nasıl ayırt ederiz? Su gelmesini şöyle ayırt ederiz:

Bir kere öncelikle idrar kaçırmadan ayırt etmemiz lazım. İdrar kaçırma öksürürken, ayağa kalktığımız zaman birden böyle hızlı bir şekilde iç çamaşırının ıslanması ile olur. Ama aynı şekilde amniyon sıvısı kaçağı da o şekilde olabilir yani su boşalması da aynı şekilde olabilir.
Yani bu idrar kaçırma ile su gelmesinin ayrımını yapmak çok kolay değil. Su gelmesi durumunda berrak bir su gelir. Akıntıdan farklı olarak, akıntı biraz daha koyu renkli olur.
Ve de su gelmesi demek böyle şakır şakır su boşalması demek değil. Az miktarlarda da gelebilir, zaman zaman gelip durabilir, bazen de bir kere gelip bir daha gelmeyebilir.
Yani ayırt etmenin kuralı şu: Birincisi berrak olacak, genellikle berrak olur çünkü, ikincisi haftamız da böyle 14. haftada su gelmesi diye koşturmanın bir anlamı yok. 14. haftada su gelmesi tabii ki söz konusu olabilir ama çok sık görülen bir şey değil.
Yani haftanız, böyle 2.trimester'ın üzerindeyse, özellikle berrak bir akıntı geliyorsa bunun su gelmesine bağlı olma ihtimali olabileceği için, ve su gelmesi de artık amniyon kesesi açıldığı için bebekte enfeksiyon yaratma ihtimali söz konusu olduğu için, vajinadan gelen bakteriler ile, artık doktora eğer randevumuz değilse bile mutlaka gitmemiz için bir neden teşkil eder.

Onun dışında doğum yaklaşmış ise, su gelmiş ise ne kadar güzel. Artık doğum kısa zamanda başlayacak demektir. Nişan gelmesi de o böyle mukus kıvamında bir sıvının atılması, rahim ağzından kendini akıntı şeklinde veya daha kıvamlı bir elimize gelen kitle şeklinde, mukus kıvamlı bir kitle şeklinde kendini belli edebilir. O da bir akıntı sonuçta sayılabilir.

Doğuma yaklaştıkça, yani doğum zamanı geldikçe, özellikle 36'dan sonra 38'den sonra akıntıyı çok fazla dert etmiyoruz, hatta su gelmesi ağrılardan önce başlamış ise bile bir süre sonra doğum sancıları başlayacağı için artık bunu bir doğum başlangıcı olarak kabul edebiliriz.

Özetle söylemek gerekirse: Özellikle 3. trimester'dan sonra akıntıları ciddiye almalıyız su gelmesi mi diye. Onun dışında da, eğer olağandışı bir şey seziyorsak akıntılarla ilgili olarak, içinde kan varsa, kötü koku varsa, idrar yaparken yanma varsa mutlaka doktora gidiyoruz.