Hamilelikte 19. haftada anne adayı ve bebekte değişiklikler nelerdir?
Dr. Kağan Kocatepe Youtube Kanalı >>
Gebeliğinizin 19. haftasında neler oluyor?
18+0, 18+6. günler arasındayız.
19. gebelik haftasındayız.
Geçen hafta da bahsetmiştik. Ciltteki değişiklikler belirginleşebilir, gebelik hormonlarının etkisi ile gebelik maskesi adı verilen kloazma oluşabilir. Alın, yanık, burun ve çenede yama tarzında kızarıklıklar özellikle güneşe aşırı maruz kalmanız durumunda belirginleşebilir. Kalıcı olabilecekleri gibi giderilmesi zor da olabilirler. Genellikle kalıcı değildirler.
Çatlak önleyici kremlere de artık başlamış olmanız lazım.
Cildin kuru olması hem çatlağa hem de kaşıntıya neden olabilir. Kaşıntı varsa çatlayacak olmasının bir belirtisi olarak görmek gerekebilir.
Çatlaklar kalıtsal olarak anne adaylarının %50'sinde az veya çok oluşabilir. Kozmetik ürünler, badem yağı, kakao yağı gibi şeylerle cildi nemlendirmek lazım. Bol sıvı almak lazım. Sağlıklı beslenmek lazım cildin kuruluğunu engellemek için.
Çatlaklar doğum sonrasında ilk başta kırmızı renkken, doğum sonrası kısa zamanda gümüş bir renk alır ve kalıcı oluyorlar maalesef. Bazı tedaviler gerektirebilir.
Gebelikte cilt değişiklikleri >>
Video:GEBELİKTE KARIN ÇATLAKLARI GENETİK Mİ? ENGELLEMEK İÇİN HANGİ ÜRÜNLER KULLANILMALI, NE ÖNLEM ALINMALI?
Dr. Kağan Kocatepe Youtube Kanalı >>Bu hafta bebekte neler oluşuyor?
Gördüğünüz gibi, anne adayı ile ilgili şeyi kısa tuttuk. Bu hafta, normal mekanik etkiler devam ediyor. Rahim büyümeye başlıyor. Onun dışında bir şey yok.
- Bebekte lanugo, ipeksi tüyler bunlar, bebeğin cildindeki bunlardan daha önce de bahsetmiştik. Ipeksi tüylerle kaplanıyor bebeğin cildi.
- Bu haftadan itibaren verniks kazeoza daha da üretmeye başlanıyor. Verniks kazeoza beyaz renkli, krem kıvamında, bebeğin cildini kaplayarak koruyan bir madde. Hem içerideki amniyon sıvısını yıpratıcı etkilerine karşı koruyor hem de bebek doğduktan sonra bebeğin cildini enfeksiyonlara karşı koruyor. O yüzden bebeği yıkamamak daha iyi. Bilakis bu verniksi cildine yaymak lazım bebek doğduktan sonra.
- Anne adaylarını çok kaygılandıran bir şey de bebeğin başının aşağıda dönmesi.
Bebekler her hafta başı aşağı dönebilir. Başının aşağı dönmesi herhangi bir şekilde erken doğum anlamına gelmiyor. Bunu iyice ve iyice anlamak lazım. Çünkü ultrasonografi yaparken hemen ilk sordukları şey "bebeğin başı aşağı dönmüş mü".
Özellikle 3. trimesterda bunu doğumun başlayacağının veya erken doğum olacağının bir göstergesi olarak algılayabiliyor bazı anne adayları. Öyle bir şey yok.
Bebekler rahim içindeki duruşlarını hareket ederek zaman zaman baş aşağı dönerek, zaman zaman baş yukarı duracak şekilde pozisyonları sık sık değiştirirler.
34. hafta civarında, bazen daha geç veya bazen daha erken, kalıcı bir şekilde baş aşağı pozisyon alırlar %96'sı.
Bebeklerin %4'ü ise miadına baş yukarı pozisyonda girer. Yani bunu özellikle ve özellikle vurguluyoruz, videolarda hep bunu vurguladık, bebeğin baş aşağı dönmesi ile erken doğum arasında hiçbir bağlantı yok.
Bir de enteresan bir şey var. Bebekler genelde sırtları sol yana yatacak şekilde ve baş aşağı olacak şekilde, genelde 3. trimesterdan itibaren o şekilde dururlar . D1 pozisyonu diyoruz biz buna, dorsal 1 pozisyonu. Sırtı eğer sağa yana yatarsa o zaman dorsal 2 pozisyon diyoruz.
Video: Bebekler rahim içinde neden baş aşağı durur ve sırtları anne adayının sol yanına yerleşir?
Dr. Kağan Kocatepe Youtube Kanalı >>Bu çok enteresan bir şey. Çünkü vena cava dediğimiz büyük bir damardan bahsetmiştik. Hani vücudun altındaki organlardan, bacaklardan gelen kanı, organlardan gelen kanı kalbe geri götüren ven, toplardamar yani.
Ne yapıyor bu toplardamar? İçinde karbondioksit ve atık maddeler içeriyor. Kalbe gidiyor, oradan akciğerlere gidiyor. Tekrar akciğerlerde temizlendikten sonra kalbe geri dönüyor. Oradan aort damarı yoluyla, atardamar yoluyla tekrar vücuda giriyor.
Şimdi, bu vena cavanın basıya uğramaması açısından dorsal 1 pozisyon, %80 bebek dorsal 1 demiştik ya, sol yana yatıyor sırtı diye, ilginç bir şekilde bebek size yardımcı olmuş oluyor. Yani sırtını mesela sağa yaslanmış olsa o vena cavaya biraz daha bası olacak.
Burada tabii ki şunu da vurgulamak lazım. D2 pozisyonda olunca ne oluyor? Genellikle bir şey olmuyor.
Sağ yana yatalım mı sol yana mı yatalım karmaşası hep anne adaylarında diğer bir karmaşadır.
Kendinizi rahat hissettiğiniz sürece sağ yanınızla yatabilirsiniz, sol yanınıza da yatabilirsiniz, sırt üstü de yatabilirsiniz.
Tabii yüzüstü artık bu haftalardan itibaren yatılamaz.
Bebek dorsal 2 pozisyonda olsa dahi, siz sağ tarafınıza yatsanız dahi, bu vena cavanın basıya uğrama ihtimali son derece az. Zaten uyurken bu pozisyonu nasıl belirleyebilirsiniz ki? Sabahleyin kalktığınız zaman bir bakıyorsunuz sağ yanınıza yatmışsınız. Anne adayları endişeleniyor. "Sağ yana mı yattım acaba bebeğe bir şey olmuş mudur" diye Öyle bir şey yok, veya baba adayları geceleri uyandırıyorlar, "sağ yanına yatıyorsun sırt üstü yatıyorsun" falan filan diye. Öyle bir şey de yok.
Vücudunuz zaten sizin için en uygun pozisyonu her zaman sizden daha iyi bilir. Yani bilinçli olarak aldığınız pozisyondan daha ziyade, vücudunuzun zaten aldığı pozisyon yatarken, uyurken çok daha uygundur bedeniniz için diyelim. Çünkü vücut akıllı bir mekanizmaya sahiptir. En iyisi neyse anne adayı için onu yapar.
Video: SAĞ YANA VEYA SIRT ÜSTÜ YATARAK UYUYA KALMIŞ ANNE ADAYI UYANDIRILMALI MI? SOL YANA YATMAK ZORUNLU MU?
Dr. Kağan Kocatepe Youtube Kanalı >>Ama tabii ki film izlerken, istirahat ederken vs. sol yana yatmak daha rahatlatıcı olabilir. Kaldı ki bazı anne adayları sağ yana yattıkları zaman bebek daha fazla hareket edebilir. Bu sol yana yatmak için bir neden teşkil edebilir, veya tansiyonları düşebilir, bu da sol yana yatmak için bir neden teşkil edebilir o anda tansiyonu yükseltmek için, tekrar normal değerlerine döndürmek için.
Yani bu yatış pozisyonunu bir anksiyete haline asla ve asla getirmemek lazım.
Bu haftanın sonunda bebeğin boyu 22 santimetre ve ağırlığı 280 gram olmuş durumda.
Video: 18 HAFTALIK (YAKLAŞIK 4 AYLIK) GEBELİK: ERKEK BEBEK ULTRASONOGRAFİDE NASIL GÖRÜNÜR?
Dr. Kağan Kocatepe Youtube Kanalı >>Gebelikte tatil illa ki bir, iki veya üç kere yapılacaktır. Bu tatil evde geçirilebilir veya bir yerlere gidilebilir. Tatile çıkarken otobüs kullanılabilir, araba veya uçak gibi taşıma vasıtalarından biri kullanılabilir. Tatil, anne baba adayı için çok önemlidir ve ihmal edilmemelidir asla. Fiziksel ve ruhsal olarak dinlenme fırsatı elde edeceğiniz bu dönemle ilgili olarak mutlaka önceden doktordan onay almak gerekir.
Genel olarak yukarıda bahsettiğimiz taşıma araçlarının tümü hamilelikte güvenlidir ve sağlıklı seyreden gebelik için riskli bir duruma sokmaz anne adayını. Tabii kesinlikle bir sorun çıkmaz diyemesek de, ortaya çıkan riskin, yani tatile gittiğiniz zaman bir risk ortaya çıkmaz desek de, ortaya çıkan riskin, siz zaten bu tatile çıkmasanız da oluşacakbir risk olduğunu söyleyebiliriz.
- Doktordan seyahat edebileceğiniz yönünde onayı mutlaka alın.
- Eğer kendi aracınızla gideceksiniz 2 saatte bir mola vermeye ve bu molalarda kısa yürüyüşler yaparak dolaşım sisteminizi rahatlatmayı aklınızda bulundurun. Otobüs yolculuklarında da sık sık mola veriliyor. Bu molalardan bu amaçla faydalanın.
- 4 saatten daha uzun sürecek uçuşlar için doktordan mutlaka ayrıntılı olarak onay alın. Ayrıntılı olarak ona danışın.
- Çoğu havayolu şirketi 36. haftaya kadar uçmaya izin vermekte olsa bile 28. haftadan sonra mutlaka doktor raporu isterler. O yüzden o doktor raporu da yanınızda bulunsun. Gerçi havaalanlarında doktor raporu alınabiliyor çoğunlukla. Ama yine de bunu önceden yapmak lazım.
Türk Hava Yolları, örneğin, diyor ki "28. haftayı doldurmamış anne adaylarının seyahatine beyanı yeterlidir. 28. haftadan sonra anne adaylarının doktorlarından gebelik haftasının net olarak belirtildiği ve "uçakla seyahatinde sakınca yoktur" ibaresinin yer aldığı bir rapor almaları gerekmektedir ve bu rapor 7 gün içinde verilmiş olmalıdır. 7 günden daha eski olmamalıdır". Doktordan ayrıca dönüş için de rapor almanız gerektiğini unutmayın.
Peki bebekler? Bebekler doğum sonrası ilk seyahatlerini ne zaman yapabilirler? Şöyle bir inanç var günümüzde, kırkı çıkmayan bebek dışarı çıkarılmaz diye. Halbuki 1 hafta sonra doktor size kontrole çağırıyor bebek için çocuk doktoru.
Bu konuda ne var?
Kanun nedir? Bebek yolcu kabulü ve taşıma kurallarına göre doğumdan sonraki ilk 7 gününü bitirmemiş bebekler sağlıkları açısından raporlanmış ve istisnai bir durum olmadığı sürece ebeveynleriyle olsa dahi uçuşlara kabul edilmez. Doktor raporu varsa tabii ki sağlık açısından mesela ileri bir tedavi için başka bir şehirdeki bir hastaneye gidecekse elbette o hariç zaten.
Video: "Bebekler kırkı çıkmadan dışarı çıkarılmaz" ve "kırkı çıkmak" deyiminin tarihsel kökeni
Dr. Kağan Kocatepe Youtube Kanalı >>Ayrıca normal doğum veya sezaryen ilk 7 günü uçak seyahati, anne, yeni anne için de uygun olmayabilir. İlk 7 günde normal veya sezaryen olsun hiç fark etmez.
Çeşitli havayollarında kurallar benzerlik gösterir genelde. Tabii ufak tefek farklılıklar ülkeden ülkeye, havayolundan havayoluna olabilir.
- Uzun süren, 4 saatten uzun süren uçak yolculuklarında, dolaşım sisteminin olumsuz etkilenmesini engellemek için mutlaka yürüyüşler yapmak lazım uçak içinde ve varis çoraplarından mutlaka faydalanmak gerekir.
- Varis çorapları çok çeşitli olabiliyor. Dizaltı olabiliyor, bele kadar olabiliyor. Onu artık, dizaltı genellikle yeterli olmakla beraber doktorunuza da danışmanız lazım.
- Ciddi bir kalp dolaşım sistemi sorunu olan anne adayları için uzun süreli uçuşlar uygun değil bu arada onu belirtelim. Artı bir de pıhtılaşma sorunu öngörülen anneler için ve anne adayları için genelde tek doz kan sulandırıcı iğne yapılması da önerilebilir.
- Yaz tatilinde güneşte uzun süre kalmamaya özen göstermek lazım ve hatta sadece gölgede güneşlenmek lazım.
- Güneşlenirken çok yüksek koruma faktörlü güneş yağları ile cildinizi korumanız gerekir. Çünkü kalıcı cilt lekeleri oluşabilir.
- Yazın özellikle sıvı alımını yeterli olmasına son derece dikkat etmek lazım. Yaz ishalleri genellikle bozuk gıdaların alınmasıyla ortaya çıktığından bu konuya özen göstermek lazım.
- Tüplü dalma gebelik döneminde sakıncalıdır bu arada. Çok yaygın bir spordur ülkemizde ama tüplü dalma yasaktır. Onun dışında böyle yaz yörelerinde, yazlık yörelerde yapılan çeşitli sporların önemli bir kısmı yasak.
- En güzeli, iyi klorlanmış, iyi dezenfekte edilmiş bir havuzda veya belediye tarafından bakteriyolojik ölçümleri yapılmış bir havuzda yüzmek en iyi spor yaz tatilinde.
- Kış tatilinde, şunu bilmek lazım ki kış sporları yasak. Yasaklıyoruz çünkü düşme tehlikesi olduğu için.
- Ayrıca kışın üst solunum yolu enfeksiyonundan ve gribal enfeksiyonlardan korunmak için gerekli önlemler mutlaka alınması lazım ve mevsime uygun giyinmek lazım.
- Yine tatille ilgili son söyleyeceğimiz şey gideceğiniz yer eğer çeşitli enfeksiyonlar açısından riskli bir bölgede ise özellikle yurt dışında, gerekli araçlar için doktora mutlaka danışmak gerekiyor. Aslında bunlar genelde tropikal bölgelerdir ve iş için gidilmiyorsa çoğu anne adayının zaten bu tür yerlerde pek işi olmaz. Bunu sadece bilgi olarak söylemiş olalım ve bu haftayı bitirelim.
Haftaya görüşmek üzere.
Video: GEBELİKTE DENİZE, HAVUZA GİRMEK, YÜZMEK, KULAÇ ATMAK,GÜNEŞLENMEK, BRONZLAŞMAK, GÜNEŞ KREMİ KULLANMAK
Dr. Kağan Kocatepe Youtube Kanalı >>EK BİLGİ: Gebelikte yatış ve istirahat pozisyonu
Sol yana yatmak, hamilelikte sol yana yatarak uyumak ve istirahat etmek anne adaylarının en çok üzerinde durduğu ve de en çok uyarı aldığı durumlardan bir tanesi. Hatta öyle durumlar vardır ki geceleyin eşi anne adayını uyandırır işte bak sağ yanına yatmışsın veya yüzüstü yatmışsın dikkat et, bebeğe bir şey olacak diye.
Bu sol yana yatış olayı neden bu kadar önemli?
Çünkü kalpten vücudun bütün organlarına ve beyine giden kan ve kalbe tekrar böyle kılcal damarlar daha büyük damarlar onlar daha büyük damarlara daha da büyük damarlara dönüşüp en son çok büyük bir toplardamar olan vena cava adı verdiğimiz bir toplardamara dönüşür. Ciddi bir kan akımı vardır bunun içinde. Bu da kanı tekrar kalbe götürür ve bu damar vücudun sağ tarafındadır.
Işte sağ tarafına yatıldığı zaman bu toplardamar üzerine baskı olacak ve o yüzden de vücudun diğer taraflarından, toplar damarlardan toplanan kan kalbe geri dönemeyecek ve böylece kalpten yeniden diğer organlara dağıtılacak olan kan miktarı azalacak endişesi var.
Çoğu durumda tabii ki böyle olmuyor. Anne adayı sağ yanına da yatsa, sırt üstü de yatsa, yüz üstü zaten yatamaz, sol yanına da yatsa çoğu durumda bu sağ taraftaki büyük toplardamar ciddi bir tıkanıklığa maruz kalmıyor.
Bununla birlikte tabii ki eğer bir sorun varsa, bebekte mesela bir gelişme geriliği var ise, varis, basur gibi sorunlar varsa, çünkü sonuçta varis ve basur damarlarda kanın göllenmesine bağlı oluşan durumlar, onun dışında sağ yana yatıldığı zaman tansiyon düşüp de bir fenalaşma hissi meydana geliyorsa, o zaman demek ki burada bir önlem almak lazım. Kalbe giden kan akımında azalma olabilir diye sol yana yatarak istirahat etmek lazım.
Ama uyku esnasında bunu belirlemek çok kolay değil. Yani uyku esnasında vücut zaten otomatik olarak kendisi için uygun pozisyonu alıyor. Onu çok fazla düşünmek önemli değil.
Önemli olan şu, istirahat ederken, tabii ki en güzeli sol yana yatarak istirahat etmek, işte bu tansiyon düşüklüğünden korunmak için, ama onun dışında gebelikte hiç bir sorun yoksa, doktor da hiçbir şey söylememişse sol yana yatmak zorunlu değil.
Öyle bir zorunluluk yok. Tercihen istirahat esnasında bir iki saatlik, eğer yatıyorsanız sol yana yatabilirsiniz ama uyku esnasında bu pozisyonu belirlemeye çalışmanın ve de zorlamanın hiçbir anlamı yok.
EK BİLGİ: Gebelikte araçla seyahat
Video: GEBELİKTE EMNİYET KEMERİ KULLANILABİLİR Mİ? NASIL TAKILIR?ARAÇTA HAVA YASTIĞI VARSA DA TAKILMALI MI?
Dr. Kağan Kocatepe Youtube Kanalı >>Araç kullanma ve arabaya binme tabii ki anne adaylarının sıklıkla yapması gereken bir şey sonuçta.
İster kendisi kullanıyor olsun, ister eşi kullanıyor olsun, isterse toplu taşıma aracı olsun, bunlarda önemli olan güvenlik.
Özellikle araç içinde giderken mutlaka ve mutlaka emniyet kemeri takılmalı.
Yani eşi ile seyahat ediyor olsa bile, kendisi kullanıyor da olsa mutlaka emniyet kemerini takacak.
Şöyle bir yanlış anlaşılma var: Nasıl olsa hava yastığı var diye. Hava yastığının fonksiyonu farklı, kemerin fonsyionu farklı.
Kemerin 2 parçası var. Bir tanesi karnın altından geçiriliyor biri de göğüs kafesinden böyle çapraz bir şekilde geçiriliyor.
Karın ile, yani bebeğin büyümekte olduğu kısımla hiç bir alakası yok.
O yüzden de usulüne uygun bir şekilde emniyet kemeri kullanımını mutlaka ve mutlaka araç kullanırken veya araç içinde seyahat ederken öneriyoruz.