Hamilelikte 18. haftada anne adayı ve bebekte değişiklikler nelerdir?
Dr. Kağan Kocatepe Youtube Kanalı >>
Gebeliğinizin 18. haftasında neler oluyor?
17+0, 17+6. günlerdeyiz.
18. gebelik haftasındayız.
İkinci trimesterdayız, ikinci 3 aylık dönemdeyiz.
İkinci trimester, tansiyonunuzda muhtemelen hayat boyu en düşük değerlerle karşılaşacağınız dönem.
Bebeğe giden kan akımının artması ve kan damarlarında progesteron hormonuna bağlı olarak genel bir gevşeme hali olması nedeniyle ortaya çıkıyor bu durum ve bazen çeşitli şikayetlere neden olabiliyor.
Gebelik döneminde dolaşım sisteminde ortaya çıkan bu değişikler nedeniyle kalbinizin ani pozisyon değişikliklerine cevabı yavaşlıyor ve durup dururken olabileceği gibi genellikle ani yapılan hareketlerde tansiyon düşebiliyor.
Postural hipotansiyon, yani vücudun o anda aldığı duruma bağlı olarak ortaya çıkan hipotansiyon adı verilen bu durumda ani yapılan ayağa kalkma hareketlerinde, postür değişikliği yani, tansiyon aniden düşebilir ve buna bağlı belirtiler ortaya çıkabilir. Gebelikte tansiyon düşmesine bağlı baş dönmesi, bayılma hissi olabilir.
Video: GEBELİKTE TANSİYON DEĞERİ KAÇ OLMALI? TANSİYON DÜŞMESİ VE YÜKSELMESİNDE NE YAPILIR? BEBEĞİ ETKİLER Mİ?
Dr. Kağan Kocatepe Youtube Kanalı >>Eğer bu şikayetler sık ortaya çıkmıyorsa ve bilinç kaybı gibi ağır bir durumda sonuçlanmıyorsa gebeliğin üzerine olumsuz bir etkisi olması beklenmez. Zaten olumsuz etki çok çok çok ender görülen bir şey.
Tansiyon düştüğünde klasik öneri hemen tuzlu ayran içmek şeklinde olsa da daha iyisi, bunun normal bir olay olduğunu bilmek, bebeğe bir zararı olmadığını bilmek ve bacakları resimde görüldüğü gibi yükseltmek ve bu pozisyonda birkaç dakika kalmak.
Onun dışında sol yana yatmak da faydalı olabilir. Özellikle ilerleyen gebelik haftalarında ortaya çıkarsa eğer.
Neden sol yana yatmak?
Çünkü sağ yanda vena cava adını verdiğimiz bir damar var. Bütün vücudun alt kısmındaki kanı toplayan ve kalbe götüren damar. Eğer sağ yanınıza yatarsanız o damar baskıya uğruyor olabilir.
Bu tabii ki sürekli sol yanınıza yatmak zorunda olduğunuz anlamına gelmez. Ama özellikle tansiyon düşüklüğü olanlar özellikle üçüncü trimesterdan itibaren sağ yan yerine sol yana yatmayı tercih etmeliler.
Dediğim gibi sağ tarafta o damar basıya uğrarsa eğer o zaman kalbe giden kan azalır. Kalbe giden kan azalınca kalpten tekrar etraf dokulara giden kan azalır. Bu da bebeği koruma refleksi ile, daha çok bebeğe giden kan miktarı nedeni ile tansiyon düşmesine neden olur.
Tansiyon düştüğünde en yakın divana veya uygunsa yere uzanarak bacakları yükseltmek ve şikayetlerin geçmesini beklemek lazım.
Video: Hamilelikte yatış ve istirahat pozisyonu: en ideal pozisyon nedir? Sol yana yatmak zorunlu mudur?
Dr. Kağan Kocatepe Youtube Kanalı >>Toplumumuzda genel olarak tansiyon ölçmeye çok meraklı bir toplumuzdur biz. Sokaklarda eline tansiyon aleti ile dolaşarak tansiyon ölçen ve yaptığı bu mini check-up sayesinde geçimini sağlayan insanlar tabii giderek azalmış olsa bile bu merakımız evlerde yaygın olarak kullandığımız aletlerle varlığını sürdürür.
Çoğumuzun evinde dijital aletler vardır. Ama dijital aletler özellikle hamile tansiyonu ölçmekte çok iyi değildirler. Özellikle küçük tansiyon dediğimiz diyastolik tansiyonu çok düşük çıkartabilirler. Hatta SIFIR bile çıkarsa şaşırmayın. Çünkü hamilelikte hemodinami dediğimiz kalp damar değişiklikleri dijital tansiyon aletlerinin ölçümünü yanıltabilir.
Eğer tansiyon takibi gerekiyorsa doktor veya konuyla ilgili eğitim almış ebe tarafından yapılmalıdır tansiyon takibi.
Anne adaylarının her zaman ve her zaman kafalarındaki soru; bebek sağlıklı olacak mı?
Ikili test, dörtlü test, fetal DNA yapılmışsa, ondan sonra 19 ila 23. haftalar arasında detaylı ultrasonografi, bunlarla birlikte bebeğin sağlıklı olma olasılığı son derece yüksek bir oranda belirlenebilir.
Ama tabii ki bazı hastalıklar; metabolizma hastalıkları olsun, çeşitli hastalıklar olsun, cilt hastalıkları olsun ultrasonda belirlemesi mümkün değil. Bu konuya daha sonra geleceğiz.
Ama şunu unutmamak lazım bebeklerin çok önemli bir kısmı, hiç doktor kontrolü yapılmasa bile sağlıklı doğar ve hayatlarını sağlıklı bir şekilde sürdürürler.
Fetal DNA'da bile bir sorun şüphesi belirdiğinde bu bebekte illaki bir sorun olduğu anlamına gelmiyor. Özellikle ikili test, dörtlü test te sadece risk belirtir. Bunu unutmamak lazım. Yani örneğin ikili testte bir sorun çıktığı zaman, riski yüksek çıktığı zaman doktor söylese bile "bu sadece bir risk olasılık" diye yine de hemen tabii ki anne ve baba adayları endişelenmeye başlıyorlar.
Video: Hamilelikte ikili veya dörtlü testte sorun çıkarsa ne olur? - Fetal Dna testi (NİPT) nedir?
Dr. Kağan Kocatepe Youtube Kanalı >>Bu hafta bebekte neler oluşuyor?
- Bebek bu haftalarda el ve ayak parmaklarını sık sık açıp kapar.
- Bebeğin bağırsaklarında mekonyum adı verilen ilk dışkı bu gebelik haftasından itibaren oluşmaya başlar.
- Erkek bebeklerde prostat gelişim bu gebelik haftasında başlar ve tamamlanır.
- Bebeğin gözleri bu haftalarda nispeten büyüktür ve haftalar ilerledikçe normale döner.
- Bebek hareketlerini hep sürekli anlatıyoruz her hafta, çünkü anne adayları illa ki bebeğim oynasın istiyorlar ama şunu bilmek lazım ki bebek hareketleri, ilk gebelikte özellikle, 21. 22. haftada hissedilmeye başlanır. Ondan sonra zaten siz de daha rahat edeceksiniz, bebeğin sağlığı hakkında kendiniz de bir fikir sahibi olabildiğiniz için ultrason yapılan zamanlar dışında.
Hissedilen hareketler baş ya da kol, bacakların gerilmesi şeklinde, vücudun dönmesi şeklinde ya da tekmeleme şeklinde olabilir. Uyku uyanıklık durumuna göre bebek saatte 8 ila 40 arasında hareket yapar.
Bunların sadece birkaç saniye süren ve güçlü olanlar anne tarafından anne adayı tarafından hissedilir. Her bebek, unutmamak lazım ki baştan itibaren kendine özgür bir hareket etme alışkanlığı geliştireceği için ileride bebek hareketleri başladığı zaman diğer anne adaylarıyla karşılaştırmamalısınız. Bebek hareketlerine daha sonra tekrar geleceğiz.
Video: 18. haftada bebekte hıçkırık ve ağız hareketleri. Profil görünümü (burun kemiği, üst/alt çene kemiği)
Dr. Kağan Kocatepe Youtube Kanalı >>Bu haftanın sonunda bebeğin boyu 20 santimetre ve ağırlığı artık 210 gram.
Bu hafta bir de şundan bahsetmek lazım; gebelikte karnın büyümesi ile vücudumuzun ağırlık merkezi değişiyor. Tansiyon düşme eğilimine giriyor, kaslar ve eklem aralıkları ve kaslarınızı kemiklere bağlayan ligamentler gevşeme eğiliminde oluyor. Bu da sizi denge kaybına ve düşmelere karşı riskli hale getirebilir.
Her 3 anne adayından birisi gebelikte en az bir kez dengesini kaybederek düşmektedir ve enteresan bir şekilde, koruyucu refleks olarak tabii ki, genelde karın üstüne düşülmüyor. Karın bölgesi koruma altında oluyor. Refleks olarak poponun üzerine düşülüyor genelde. O yüzden de bebeğe bir şey olma olasılığı son derece az düşme durumunda. Kaldı ki çok daha ciddi trafik kazalarında bile bebek genelde amniyon sıvısı sayesinde koruma altında oluyor. Trafik kazaları konusunda da onu da şimdiden söylemek lazım, emniyet kemeri takmak önemli. Sadece hava yastığı korumaz araç içinde. Arkada bile oturursanız mutlaka kemer takmalısınız. Hava yastığı tek başına koruyucu değildir.
- Özellikle karlı ve buzlu havalarda yürüyüşler, merdivenden inişler özellikle de ve özellikle banyoda küvete giriş ve çıkışlar düşme riskinin nispeten yüksek olduğu anlar.
- Dışarıda yürürken kullanacağınız ayakkabıların tabanlarının kaymayan cinsten olması son derece önemli. Dediğim gibi genelde popo üzerine düşülüyor ve bebek darbeden korunmuş oluyor.
Onun dışında bu hafta ile ilgili fazla da söyleyecek bir şey kalmadığı için bu haftayı bitiriyoruz. Haftaya görüşmek üzere.
EK BİLGİ: Anne karnındaki bebek anne adayının tansiyon düşmesinden olumsuz etkilenir mi?
Hamilelikte en sık sorulan sorulardan bir tanesi de bu. Neden en sık soruluyor? Çünkü çok sık yaşanan bir durum. "Tansiyonum düştü acaba bebeğe zarar gelir mi" diye.
Ne oluyor?
Kalbin pompaladığı toplam kanın daha fazla bir kısmı böylece bebeğe gitmiş oluyor. Yani bebeği beslemek için vücudun aldığı önlemlerden bir tanesi bu. Yani, bebeğe zarar verme ihtimali yok.
Özellikle ilk aylarda enerji düşüklüğü, tansiyon düşüklüğü, halsizlik gibi ve uykuya eğilim gibi belirtiler ne için ortaya çıkıyor? Hamilelik öncesinde çok enerjik bir yaşam yaşanmışsa eğer, vücudun enerji depoları azalmışsa, hamileliğin ilk 3 ayında, sonraki 6 ayını daha iyi geçirebilmek için enerji toplama çabası var burada. Özellikle hamileliğin ilk haftalarında, uykuya eğilim adet gecikmesi kadar önemli bir belirti olabilir.
Bir de şunu bilmek lazım tabii ki 90/60 değer insanlara çok düşük gibi gözüküyor. Çünkü insanlar 120/80 tansiyona alışmıştır belki de hamile olmadan önceki dönemde. Ama 90/60 tansiyon hamilelikte çok sık rastlanan, yani 90/60 sadece bir rakam olarak veriyorum tansiyon düşüklüğünü vurgulamak amacıyla, çok sık rastlanan değerler bunlar ve bebeğe hiçbir şekilde zarar verme ihtimali yok.